توکن امضای دیجیتال چیست و چگونه می‌توان آن را دریافت کرد؟
تعریف امضای دیجیتال
امضای دیجیتال (Digital Signature) فرم الکترونیکی امضاء است که می‌توان از آن برای احراز هویت فرستنده پیام یا امضاءکننده یک سند و همچنین، اطمینان از عدم تغییر محتوای اصلی پیام یا سند ارسال‌شده استفاده کرد. میزان امنیت امضای دیجیتال بسیار بیشتر از امضای دستی است. از این امضا می‌توان برای حل مشکل دستکاری و جعل هویت در ارتباطات دیجیتالی استفاده کرد.
تعریف توکن امضای دیجیتال
امضای دیجیتال که به‌عنوان یک امضای معمولی دست‌نویس قابل اعتماد است، باید با یک کلید خصوصی که فقط برای شخصی است که مجاز به امضای آن است، شناخته شود. درحقیقت، وظیفه توکن حفاظت از کلید خصوصی افراد است. این کلید خصوصی به‌منظور رمزگشایی اطلاعات و ایجاد امضای دیجیتال استفاده می‌شود.
توکن‌هایی که امکان تولید و ذخیره‌‌سازی کلیدهای خصوصی را فراهم می‌کنند، امضای دیجیتالی امن را امکان‌پذیر کرده و همچنین می‌توانند برای احراز هویت کاربر استفاده شوند. توکن کلید خصوصی یا توکن امضای دیجیتال (Digital Signature Token) همچنین به‌عنوان مدرکی برای هویت کاربر عمل می‌کند. برای اینکه توکن‌ها بتوانند کاربر را شناسایی کنند، باید دارای نوعی عدد منحصربه‌‌فرد باشند.
نحوه کار توکن امضای دیجیتال
توکن امضای دیجیتال از طریق یک دستگاه جانبی کار می‌کند که برای دسترسی به یک منبع محدود الکترونیکی استفاده می‌شود. توکن به‌جای رمز عبور به کار می‌رود و مانند یک کلید دیجیتالی برای دسترسی به سیستمی خاص عمل می‌کند. به‌عنوان مثال، کارت الکترونیکی توسط توکن درب، قفل درب را باز می‌کند یا یک مشتری با استفاده از توکن به حساب بانکی آنلاین خود متصل می‌شود.
توکن امضای دیجیتال از انواع رابط از جمله USB (فلش مموری)، ارتباط میدان نزدیک (NFC)، شناسایی فرکانس رادیویی (RFID) یا بلوتوث استفاده می‌کند. برخی از توکن‌ها دارای قابلیت صوتی هستند که برای افراد کم‌بینا طراحی شده‌اند؛ اما رایج‌ترین نوع توکن امضای الکترونیکی، USB است.
توکن USB یک دستگاه فیزیکی است که برای ایجاد هویت شخصی بدون استفاده از رمز عبور برای دسترسی به شبکه استفاده می‌شود. یک توکن USB برای اثبات هویت کاربر به‌صورت الکترونیکی به کار گرفته می‌شود و در نتیجه، میزان امنیت دیجیتالی را افزایش می‌دهد. این توکن می‌تواند یک احراز هویت امن و قوی برای دسترسی به شبکه فراهم کند.
توکن USB دارای نرم‌افزار داخلی منحصر‌به‌فردی است که کاربران را قادر می‌سازد امضاهای دیجیتال را شناسایی کنند و از آنها در امور حرفهای خود بهره ببرند. به‌طور کلی، اصطلاحات «توکن USB»، «توکن امضای دیجیتال»، «توکن الکترونیکی» و «دانگل» همه به یک دستگاه با یک قابلیت مشابه دلالت دارند.
مزایای توکن امضای دیجیتال
یک امضای دیجیتال زمانی که روی توکن USB قرار دارد، بسیار ایمن است؛ زیرا دستگاهی که این توکن را محافظت می‌کند (فلش‌مموری)، دارای رمز عبور قوی است. این توکن که به‌صورت فلش‌مموری ارائه می‌شود، قابل حمل است و می‌توان آن را به پورت USB هر سیستمی برای استفاده از امضای دیجیتال وصل کرد.
توکن امضای دیجیتال دارای بالاترین امنیت در سرویس‌های دیجیتالی است. بدین دلیل که این توکن مبتنی بر رمزنگاری PKI است که پشتوانه حقوقی و قانونی دارد. استفاده از توکن USB باعث می‌شود تا کاربران نسبت به انتقال اطلاعات و اسناد خود اطمینان بیشتری به دست آورند. برای انجام هر یک از امور دیجیتالی توسط توکن USB به اخذ گواهی الکترونیکی نیاز است.
از دیگر فواید توکن امضای الکترونیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشخص بودن مبدأ و مقصد اطلاعات ارسالی و دریافتی؛
- مشخص بودن تاریخ و زمان ارسال و دریافت اطلاعات؛
- محرمانه بودن اطلاعات؛
- عدم انکار فرستنده از ارسال اطلاعات.
کاربردهای توکن امضای دیجیتال
توکن امضای دیجیتال در سامانه‌هایی مانند اظهارنامه‌های مالیاتی، ثبت سفارش، سامانه املاک، سامانه خودرو، دفاتر اسناد رسمی و غیره کاربرد دارد. همچنین، از این توکن می‌توان در امور زیر استفاده کرد:
- شرکت در سامانه مناقصه‌ها و مزایده‌های الکترونیکی؛
- امضای الکترونیکی اسناد رسمی؛
- احراز هویت دیجیتال افراد، سازمان‌ها، نرم‌افزارها و سخت‌افزارها؛
- انتقال امن اطلاعات در بستر شبکه و اینترنت؛
- تأیید صحت و یکپارچگی اسناد و اطلاعات؛
- رمزگذاری و رمزگشایی اسناد و اطلاعات؛
- پست الکترونیکی امن (ایمیل).
